Zasady czasu pracy kierowców zawodowych – kluczowe informacje [2023]

Praca zawodowa kierowcy jest pełna wyzwań i wymaga przestrzegania określonych zasad dotyczących czasu pracy. Bezpieczeństwo na drodze i wypoczęty stan kierowcy są kluczowe dla zapewnienia bezpiecznej podróży. W tym artykule przedstawimy podstawowe informacje na temat czasu pracy kierowców zawodowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Kierowcy zawodowi: czym się zajmują i jak pracują?

Kierowca zawodowy to osoba, która prowadzi pojazd w celach zarobkowych. Mogą to być np. kierowcy ciężarówek, autobusów, dorożek konnych itp. ich praca polega na wykonywaniu przewozów osób lub towarów zgodnie z przyjętymi trasami i terminami.

Jak wygląda codzienna praca kierowcy zawodowego?

Codzienna praca kierowcy zawodowego zależy od charakteru wykonywanego zawodu. Może to obejmować załadunek i rozładunek towarów, kontrolę techniczną pojazdu, utrzymanie czystości w środku pojazdu oraz dbanie o bezpieczną podróż pasażerów. Ponadto, kierowcy muszą przestrzegać określonych zasad dotyczących czasu pracy w celu zapewnienia bezpieczeństwa na drodze.

Czas pracy kierowcy zawodowego, czas jazdy oraz czas odpoczynku kierowcy?

Wymiar czasu pracy kierowcy zawodowego podlega uregulowaniom prawnym. Ograniczenia dotyczące czasu pracy kierowcy zawodowego są kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa na drogach. Przepisy te są regulowane na szczeblu krajowym i unijnym, a ich celem jest zapobieganie przemęczeniu kierowców, co może prowadzić do wypadków drogowych. Poniżej przedstawiono ogólne wytyczne dotyczące ograniczeń czasu pracy kierowców zawodowych w Unii Europejskiej:

Czas prowadzenia pojazdu:

• Dzienny czas prowadzenia pojazdu: maksymalnie 9 godzin, z możliwością wydłużenia czasu do 10 godzin nie więcej niż dwa razy w tygodniu.
• Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu: maksymalnie 56 godzin.
• Dwutygodniowy czas jazdy: maksymalnie 90 godzin w ciągu dwóch kolejnych tygodni.

Przerwy:

• Po 4,5 godzinie ciągłej jazdy kierowca musi zrobić przerwę o minimalnej długości 45 minut. Może być to podzielone na przerwę 15-minutową, a następnie 30-minutową.

Czas odpoczynku:

• Dobowy odpoczynek: to okres, podczas którego kierowca zawodowy odpoczywa po określonej liczbie godzin pracy. Przepisy dotyczące dobowej przerwy ustalają minimalny wymiar czasu odpoczynku na 11 godzin. Kierowca powinien zapewnić sobie ten okres odpoczynku w ciągu 24 godzin od zakończenia codziennej pracy. Istnieje możliwość skrócenia do 9 godzin nie więcej niż trzy razy w tygodniu.
• Tygodniowy okres odpoczynku: podstawowy wymóg dotyczący tygodniowego odpoczynku dla kierowców zawodowych wynosi 45 godzin nieprzerwanego czasu wolnego i musi być wzięty najpóźniej po sześciu dniach pracy. Istnieje możliwość skrócenia tego okresu do 24 godzin pod warunkiem, że zostanie on nadrobiony w innym terminie.

Praca w godzinach nadliczbowych:

Kierowcy zawodowi ze względu na swój charakter pracy podlegają pod przepisy Kodeksu Pracy jak również Ustawie o czasie pracy kierowców. Zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy o czasie pracy kierowców, pracodawca może zlecić kierowcy pracę w godzinach nadliczbowych tylko w dwóch przypadkach:

• w sytuacjach wyjątkowych, wymagających podjęcia działań mających na celu ochronę zdrowia i życia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii.
• w szczególnych potrzeb pracodawcy- muszą to być sytuacje niestandardowe, wyraźnie różne od codziennych potrzeb.

Zgodnie z ustawą liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez kierowcę w związku z okolicznościami określonymi drugim punkcie nie może przekroczyć 260 godzin w roku kalendarzowym. W przypadku punktu pierwszego nie ma sztywno określonych limitów, należy tu wziąć pod uwagę możliwości fizyczne i psychiczne danego kierowcy.

Inne Ograniczenia:

• Kierowcy są również zobowiązani do przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy, które mogą obejmować inne aktywności kierowcy niż samo prowadzenie pojazdu, takie jak załadunek i rozładunek, czyszczenie pojazdu itp.
• Czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin tygodniowo w okresie rozliczeniowym, który zazwyczaj wynosi 4 miesiące.

Kontrola:

• Przestrzeganie przepisów jest monitorowane za pomocą tachografów, które rejestrują dane dotyczące czasu jazdy, prędkości i przebytej odległości.
• Organy kontrolne mogą przeprowadzać kontrole na drodze oraz w siedzibie przedsiębiorstwa w celu sprawdzenia czy kierowcy przestrzegają przepisów.

W jakich sytuacjach przepisy o czasie pracy kierowców zawodowych mogą dotyczyć pracy w załodze?

Przepisy dotyczące czasu pracy kierowców zawodowych mogą dotyczyć również pracy w załodze. Jest to szczególnie ważne w przypadku długich podróży, gdzie konieczne może być zatrudnienie drugiego kierowcy w celu zapewnienia bezpieczeństwa na drodze. 

Praca w załodze może być korzystna, ponieważ umożliwia kierowcom na zmianę za kierownicą, co może skrócić czas podróży i zminimalizować ryzyko zmęczenia. Oto kilka kluczowych punktów, które należy wziąć pod uwagę:

• Czas jazdy kierowcy: przepisy określają maksymalny czas jazdy dla kierowców. W UE, na przykład, kierowca nie może prowadzić pojazdu przez więcej niż 9 godzin dziennie (z możliwością wydłużenia do 10 godzin nie więcej niż dwa razy w tygodniu). W przypadku pracy w załodze, czas ten odnosi się do czasu spędzonego za kierownicą, a nie do czasu spędzonego w pojeździe.
• Przerwy i wypoczynek: kierowcy muszą robić regularne przerwy (45 minut co 4,5 godziny jazdy) oraz muszą mieć zapewniony odpowiedni dzienny okres odpoczynku i odpoczynek tygodniowy. W pracy w załodze, czas spędzony na siedzeniu obok kierującego nie jest uważany za odpoczynek, ale zazwyczaj jest traktowany jako inna praca.
• Rejestracja czasu pracy: kierowcy muszą rejestrować swój czas pracy za pomocą tachografu. W przypadku pracy w załodze, każdy kierowca musi mieć własną kartę kierowcy do tachografu, na której rejestrowane są jego czynności.
• Szkolenia i kwalifikacje: wszyscy kierowcy, włącznie z tymi pracującymi w załodze, muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje i przechodzić regularne szkolenia.
• Odpowiedzialność: firma zatrudniająca kierowców jest odpowiedzialna za przestrzeganie przepisów o czasie pracy, a naruszenie tych przepisów może skutkować poważnymi konsekwencjami, w tym karami finansowymi.

Praca w załodze może pomóc w zminimalizowaniu ryzyka zmęczenia i zwiększyć efektywność transportu, ale ważne jest, aby zarówno kierowcy, jak i pracodawcy byli świadomi obowiązujących przepisów i przestrzegali ich w celu zapewnienia bezpieczeństwa na drodze.

Konsekwencje naruszenia zasad dotyczących czasu pracy kierowców zawodowych

Naruszenie zasad dotyczących czasu pracy kierowców zawodowych może prowadzić do poważnych konsekwencji, jak również do nałożenia kar finansowych, a w przypadku poważnych naruszeń – do zakazu prowadzenia pojazdów. Dlatego ważne jest, aby kierowcy i pracodawcy byli świadomi obowiązujących przepisów i przestrzegali ich.

 Pracodawcy, którzy nie przestrzegają wymogów dotyczących czasu pracy, mogą być ukarani grzywnami. Ponadto, naruszanie zasad dotyczących czasu prowadzenia pojazdu może zagrażać bezpieczeństwu na drodze.